Mardin, tarihi ve kültürel değerleri, arkeolojik ögeleri, etkileyici mimari yapıları ve şahane mutfağı ile Türkiye’nin en büyüleyici şehirleri arasında yer alıyor. Farklı inanç gruplarının hoşgörü içinde yaşadığı bu şehirde her biri özgün birer eser olan cami, kilise, manastır, türbe gibi pek çok keşfe değer yapı bulunuyor. Anadolu’dan geçen tüm uygarlıklardan izler taşıyan, Türkiye kültür rotalarında ilk sırayı alan Mardin, Mezopotamya’nın insanın ruhuna işleyen cazibesiyle, birçok etnik gruba ev sahipliği yapıyor. Rengarenk bir kültür mozaiğini andıran Mardin’de, kaleler ve çarşılar ile tarihi Mardin Evleri, kentin ana mimari dokusunu oluşturuyor.
Mardin’de Gezilecek En İyi 17 Yer
Tarihin en köklü medeniyetlerine ev sahipliği yapan Mardin, mimarisi, arkeolojik mirası ve kültürel değerleriyle Türkiye’nin en renkli destinasyonu. Tarihin en eski yerleşim alanlarından biri olan şehirde Eski Mardin Evleri, Kırklar Manastırı, Meryem Ana Kilisesi, Süryani kültürünün en önemli yapılarından Deyrülzaferan Manastırı, İslam mimarisinin en karakteristik örneklerini taşıyan Tahsiniye ve Zinciriye Medreseleri, kentin incileri.
Mardin’in gezilecek yerlerini genel olarak üç bölgeye ayırabilirsiniz. Kentin tarihi dokusunu yakından gözlemleyebileceğiniz kent merkezi, Mardin’in dışında muhteşem bir Orta Çağ kenti olan Midyat ve modern yapılaşmalarıyla Yenişehir’de gezilip görülecek pek çok adres bulunuyor. Aynı zamanda Oğuz Köyünde bulunan Dara Tarihi Kenti, oyulmuş kaya mezarlarının oluşturduğu antik bir bölge olarak gezginlerin uğrak durakları arasında bulunuyor.
Anadolu’da yüzyıllardan bu yana dinlerin ve kültürlerin bir arada yaşadığı Mardin’de Eski Tunç, Orta ve Genç Tunç, Urartu, Pers, Roma, Selçuklulara ait eserlerin sergilendiği Mardin Müzesi, Meryem Ana Kilisesi, Kırklar ve Deyrülzaferan Manastırları mutlaka görülmeli. Sayfanın devamında Mardin seyahatlerinizde mutlaka şans vermeniz gereken rotaların tümü keşfinizi bekliyor.
Masal diyarlarını andıran bu özel kente uzanan bir maceraya hazırsanız, Mardin uçak bileti seçenekleri avantajlı fiyatlarla Turna’da!
1. Tarihi Mardin Evleri
Yöreye özgü sarı kalker taşından, taş işçiliği ile yapılan ve kente Orta Çağ görünümü kazandıran Tarihi Mardin Evleri, geleneksel mimariyle inşa edilmiş birer sanat eseri. Bulunduğu şirin sokakları birer açık hava müzesine dönüştüren evlerde kullanılan taşın özelliği, dışarının sıcaklığını, evin içerisine yansıtmaması. Mazı Dağı yamaçlarındaki evlerin, uzaktan görüntüsü ise akıllardan çıkmayacak kadar eşsiz. Evlerin arasında gezerken kendinizi bir labirentin içinde hissedeceksiniz.
2. Mardin Kalesi
Hamdaniler tarafından, 10. Yüzyılda inşa edilen Mardin Kalesi, Kartal Yuvası olarak da biliniyor. Stratejik konumu sayesinde bölgeyi elinde tutmak isteyen tüm medeniyetler tarafından kullanılan kalenin manzarası ise eşsiz. Muazzam bir Mardin manzarası izleyebileceğiniz kalenin görkemiyle de pek çok şaire ilham kaynağı olduğu biliniyor. Kalenin en önemli özelliklerinden biri de, doğal kaya yapısının üzerine, çok az ekleme yapılarak inşa edilmiş olması.
3. Ulu Cami
Cami-i Kebir olarak da bilinen Ulu Cami, Artukluların Mardin’e bıraktığı en değerli miras. Çeşitli yerlerine yerleştirilmiş 16 kitabesi bulunan yapı, Osmanlı öncesi Anadolu İslam eserlerinin ve bölgenin mimari özelliklerini taşıyan taş işçiliği ile eşsiz. Mardin’in en eski camisi olan Ulu Camii’nin yapıldığı dönemde 2 minareli olduğu, ancak günümüze bunlardan yalnızca bir tanesinin korunabildiği biliniyor.
4. Deyrulzafaran Manastırı
İçerisinde 52 Süryani patriğinin mezarını barındıran Deyrulzafaran Manastırı, çeşitli devirlere ait üç bölümden oluşuyor. Süryani cemaatinin en önemli dini merkezlerinden biri olan ve 5. yüzyılda Süryaniler tarafından inşa edilmiş olan manastır, Mardin’in 4 kilometre doğusunda yer alıyor.
1932’ye kadar Süryani Ortodoks patriklerinin ikametgâhı olarak kullanılan manastırın en önemli bölümlerini, Mor Hananyo (Kubbeli), Meryem Ana Kiliseleri ile Azizler Evi ve Güneş Tapınağı oluşturuyor.
5. Kırklar Kilisesi
Süryaniler tarafından Mor Behnam ve kız kardeşi Saro adına 569’da inşa edilen Kırklar Kilisesi, Mor Benham Kilisesi olarak da tanınıyor. Kırklar ismini, 1170’te kiliseye getirilen kırk şehide ait kemiklerden alan yapı, Mardin’e özel taş işçiliği, kıymetli ve tarihi eşyaları ve heybetli ahşap kapılarıyla kentin kültürel mücevherlerinden biri konumunda. 1.500 yıllık kök baskılı perdeleri, geniş avlusundaki çan kulesiyle bu yapı büyüleyici bir keşif vadediyor.
6. Kasımiye Medresesi
Artuklu devrinin son dönemlerinde, 15. yüzyılda Akkoyunlu Sultanı Kasım İbn Cihangir tarafından, kesme taştan inşa edilen Kasımiye Medresesi, medrese, cami ve türbeden oluşan bir külliye şeklinde inşa edilmiş. Timur yönetimindeki Moğolların saldırıları nedeniyle yarım kalan Kasımiye Medresesi, günümüzde El Cezire Sanat Müzesi’ne ev sahipliği yapıyor.
7. Zinciriye Medresesi
Mardin’de hüküm süren son Artuklu Sultanı Melik Necmettin İsa tarafından 1385’te yaptırılan Zinciriye Medresesi, Sultan İsa Medresesi olarak da biliniyor. Dilimli kubbeleriyle, iki katlı ve iki avlulu olarak tasarlanan, oldukça zarif bir yapı olan medrese, taş işlemelerdeki ustalıkla dikkat çekiyor. Elverişli konumu nedeniyle geçmişte rasathane olarak kullanılan tarihi yapının içerisinde Sultan İsa’nın türbesi ve birçok eski kitabe yer alıyor.
8. Dara Antik Kenti
Doğu Roma İmparatorluğu’nun doğu sınırını Sasanilere karşı korumak için, askeri amaçlı bir garnizon kenti olarak kurulan Dara Antik Kenti, Yukarı Mezopotamya bölgesinin en önemli yerleşimlerinden biri. Oldukça geniş bir alana yayılan kent, dünyanın ilk su barajına ait kalıntıların yanı sıra, kaya mezarlarını ve kilise, saray, zindan, çarşı gibi önemli yapıların kalıntılarını da barındırıyor. Dara harabeleri, Nusaybin yolu üzerindeki Oğuz Köyü’nün sınırları içerisinde yer alıyor.
9. Deyrulumur Manastırı
Midyat’ın 18 km doğusunda, Midyat’a bağlı Güngören Köyü’nde yer alan ve Mor Gabriel Manastırı olarak da bilinen Deyrulumur Manastırı, Süryanilerin ana yurdu olarak bilinen Tur Abdin Yaylası’nda konumlanıyor. Yapının, Süryaniler tarafından 4. yüzyılda inşa edildiği tahmin ediliyor. Bünyesindeki çok kapsamlı kütüphanesiyle de dikkat çeken manastır, tarihte İkinci Kudüs unvanını almış çok önemli bir yapı.
10. Midyat
Mardin gibi bir müze kent olan ve kent merkezine 1.5 saat uzaklıkta yer alan Midyat, tarihi evleri, taş konakları, kemerli geçitleri, Süryani kiliseleriyle muazzam bir bölge. Gümüş, telkâri, el sanatları açısından önemli bir yöre olan bu ilçe turistik bakımdan eşsiz özelliklere sahip.
11. Revaklı Çarşı
Sipahiler Çarşısı ya da Tellallar Çarşısı olarak da bilinen Revaklı Çarşı, yolun iki yanında revaklar ve revakların arkasında birer sıra dükkandan meydana gelen bir düzene sahip. Revaklı Çarşı’nın taş duvarları arasındaki dükkanlarından alışveriş yapmak, bir Mardin seyahatinin olmazsa olmazı ve en keyif veren aktivitelerinden.
12. Mor Yusuf Kilisesi
Meclis-i Mebusan Üyesi Hovsep Kazasyan’ın öncülüğünde ve Mardin Ermeni Katolik Cemaati katkılarıyla yapılan Mor Yusuf Kilisesi (Surp Hovsep), Mardin il merkezinde bulunuyor. 1864-1894 yılları arasında yapılan kilisenin yanına ruhbanların ikametine ayrılan bir bina ile ruhban okulu da eklendi. Kesme taştan bazilika planlı olarak tasarlanan yapı içerisinde 21 sütun bulunuyor.
13. Meryem Ana Kilisesi ve Patrikhanesi
Cumhuriyet Meydanı’nda, ana caddeye paralel dar sokaklardan birinde yer alan Süryani Katolik Cemaati’ne ait bir yapı olan Meryem Ana Kilisesi ve Patrikhanesi, 860’ta Antakya Patriği İgnatios Antuhan Semheri tarafından yaptırılmış, 1995’ten bu yana da müze olarak hizmet veriyor. Kemer, yuvarlak taş sütunlar ve korkulukların bulunduğu avlusuyla, üzüm salkımlı motiflerinin ahşap el işçiliği ile bambaşka bir görünüme sahip olan yapı, 1988’de Kültür Bakanlığı’na devredildi.
14. Mardin Müzesi
Antakya Patriği İgnatios Behnam Banni tarafından, 1895’te patrikhane olarak yapılan tarihi doku içerisinde yer alan Mardin Müzesi’nde, 2000’den bu yana her katta tarihin farklı dönemlerine ait eserler sergileniyor.
Asur ve Roma, Bizans, Zengi ve Eyyübi dönemlerine ait eserlerin yanı sıra, etnografik değerlerin de sergilendiği müzede, mozaikler, mezar taşları, sütun başlıkları gibi arkeolojik kalıntılar da bulunuyor.
Girnevaz Höyük, Kuzey Mezopotamya ve Güneydoğu Anadolu kültürlerinin Eski Tunç, Asur, Urartu, Grek, Pers, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Artuklu ve Osmanlı dönemlerine ait oldukça zengin bir koleksiyon bulunuyor.
15. Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi
Geçmişte süvari kışlası ve vergi dairesi olarak kullanılmış bir binada faaliyet gösteren Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi’nde Mardin’in tarihsel ve kültürel birikimi ziyaretçilere aktarılıyor. Fotoğraf ve resim sergilerinin düzenlendiği Dilek Sabancı Sanat Galerisi’ne de yer verilen müzede, Mardin’de modern ve çağdaş bir sanat platformu oluşturmak hedefliyor.
Mardin otobüs bileti için Turna’nın gelişmiş arama özelliği ile biletinizi güvenle ve pratik şekilde satın alabilirsiniz.
16. Beyazsu Mesire Alanı
Mardin’in Midyat ile Nusaybin ilçeleri arasında konumlanan Beyazsu Mesire Alanı, çevresini saran çay bahçeleri ve kamelyalarla özellikle yaz aylarında serinlemek isteyenler için birebir. Bu huzurla çevrili rotada ayaklarınızı buz gibi suya daldırıp günün yorgunluğunu atabilir, yeşillikler içinde piknik yapabilir ve doğa yürüyüşleriyle manzaranın tadını çıkarabilirsiniz.
17. Anıtlı Köyü
Midyat’a bağlı olan Anıtlı Köyü bir diğer adıyla Hah Köyü, binlerce yıllık geçmişiyle Mezopotamya’nın kadim ruhunu taşıyan nadide yerleşimler arasında bulunuyor. Bu Süryani köyü, taş evleri, dar sokakları ve sessizliğiyle zamanı durdurmuşa benziyor. Süryani Ortodoks inancının önemli merkezlerinden biri olan Mor Sobo Kilisesi’ne de ev sahipliği yapan bu köy, dingin bir keşif vadediyor.
2 Günlük Mardin Gezi Rehberi
Mardin, taş konakları, büyüleyici sokakları ve kültürel dokusuyla sizi masal tadında bir yolculuğa davet ediyor. İki günlük Mardin gezinizde ilk gününüzü eski şehir merkezine ayırmanızı öneririm. Tarihi Zinciriye Medresesi’nde Mezopotamya manzarasına karşı nefes alın. Ardından hemen yakındaki Mardin Müzesi’ni ziyaret ederek şehrin binlerce yıllık hikayesini keşfetmek üzere keyifli bir deneyime adım atın. Öğle saatlerinde tarihi Mardin Çarşısı’nda gümüş takılar, sabunlar ve baharatlar arasında dolaşabilir, ardından öğle yemeğinde yöresel lezzetleri tadabilirsiniz. Öğleden sonra Mor Behnam Kilisesi’nin huzurlu atmosferinde ve akşamüstü saatlerinde Dara Antik Kenti’nde Roma döneminden kalan kalıntılar arasında keşif yapabilirsiniz.
İkinci güne Deyrulzafaran Manastırı’nı keşfederek başlayabilirsiniz, ardından Kasimiye Medresesi’ni ziyaret edebilir; güneşin taş duvarlarda yarattığı göz alıcı ışık oyunlarına tanıklık edebilirsiniz. Öğleden sonra ise rotanızı Midyat’a çevirin. Tarihi sokaklarında dolaştıktan sonra Elbeğendi (Kafro) Köyü’nde odun ateşinde pişen, ünlü Süryani pizzalarının tadına bakmayı sakın unutmayın. Sonrasında Mor Gabriel Manastırı’nı ziyaret edin. İki günün sonunda, Mardin’in büyüsüne kapılmanız ve bu rotayla yeniden buluşmak için planlar yapmaya başlamanız kaçınılmaz.
Mardin seyahatinizde konforu ve özgürlüğü buluşturan bir ulaşım çözümü arıyorsanız, Mardin araç kiralama alternatifleri Turna’da keşfinizi bekliyor.
Mardin’de Ne Yenir?
Mardin ilgi çekici bir gastronomi keşfi arayanlar için de eşsiz bir rota. Bu destinasyonda, damağınızı şenlendirmek için yörenin lezzet sembolü kaburga dolması ve içli köfte olan irok mutlaka denemeniz gerekenler arasında. Ayrıca kapalı lahmacun diye bilinen sembusek de çıtır çıtır hamuruyla sizi kendine hayran bırakmaya aday. Yolunuz Süryani kültürünün kalbi Elbeğendi Köyü’ne düşerse, buradan odun ateşinde pişen nefis pizzaların tadına bakmadan ayrılmayın. Mardin’in meşhur kiliçe çöreğine de çay eşliğinde mutlaka şans verin.
Mardin’de Nerede Kalınır?
Mardin’de konaklamak, tarihi bir masalın içinde yolculuk yapıyor hissi uyandırıyor. Eski Mardin’deki taş konaklar ve butik oteller, şehrin mistik ruhunu hissetmeniz için eşsiz birer seçenek sunuyor. Artuklu bölgesinde Mezopotamya manzaralı otellerde kalıp sabah gözlerinizi uçsuz bucaksız ovaya açabilirsiniz. Tarihle iç içe olmak isteyenler için de Midyat’taki Süryani konakları ideal özellik taşıyor. Otantik atmosferiyle Zinciriye Medresesi çevresindeki butik oteller, şehri keşfetmek isteyen gezginlerin favori tercihleri arasında bulunuyor. Mardin otelleri avantajlı fiyatlarla Turna’da keşfinizi bekliyor!
Mardin’den Ne Alınır?
Mardin’in otantik çarşıları hediyelik ve hatıralık alışveriş konusunda sayısız seçenek sunuyor. Tarihi bakırcılar çarşısında el işçiliğiyle hazırlanan bakır tepsiler, cezveler ve kahve takımları göz alıcı güzellikleriyle beğeninizi kazanmaya aday. Gümüş işlemeli kolyeler, yüzükler ve küpeler de hem kendinizi hem sevdiklerinizi şımartmak için birebir. Bıttım sabunu ve Süryani şarabı da şehrin simgesi haline gelen ürünler arasında yer alıyor.
Adını Süryanice kaleler kenti anlamına gelen Marde’den alan Mardin, Müslüman, Süryani, Yakubi, Keldani, Nesturi, Yezidi, Yahudi, Kürt, Arap, Çeçen, Ermeni gibi farklı din ve etnik kökenden insanın barış ve kardeşlik içerisinde bir arada yaşadığı, Türkiye’nin en farklı atmosfere sahip kenti.
