Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan Şırnak, Hakkâri, Mardin, Siirt, Van, Irak ve Suriye ile çevrili olup iklim koşulları ve dağlık arazisi nedeniyle, yerleşim birimlerinin dağınık olduğu bir kent.
Şırnak tarihinin, Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesine göre 19.800 yıllık bir geçmişi olan Nuh Tufan'ından önce başladığı tahmin ediliyor. Nuh'un Gemisi kalıntılarının olduğu öne sürülen Cudi Dağı'nın Kuzeyinde Şehr-i Nuh adıyla kurulmuş. Guti, Babil, Med, Asur, Pers, Sasani, Emevi, Abbasi, Selçuklular ve Osmanlılar dönemlerinde Cizre'ye bağlı bir yerleşim birimi olan Şırnak'ın tarihteki adının Şerneh olduğu düşünülüyor.
Şırnak Gezilecek Yerler
Gezilecek yerler bakımından oldukça zengin olan Şırnak'ta en önemli tarihi yapılar arasında; 639'da yılında kiliseden camiye çevrilen Cizre Ulucami, Nuh Tufanından bu yana insanlığın ikinci babası olduğuna inanılan Nuh Peygamber'in mezarının da bulunduğu Nuh Peygamber Cami, Cizre Beylerinden Emir Mecduddin tarafından yaptırılan Mecdiyye Cami ve 1583 yılında İbn Emir Bedreddin tarafından yaptıran Süleymaniye Cami bulunuyor. Kırmızı Medrese, Mir Abdal Medresesi ve Süleymaniye Medresesi ile Abdurrahman Ağa, Ağayısor, Yusuf Ağa ve Süleyman Ağa Kasırları mutlaka ziyaret edilmesi gereken önemli tarihi yapılardan.
MÖ. 4000 yıllarında Guti İmparatorluğu tarafından yapılan Cizre Surları ve Cizre Kalesi Dicle Nehrinin kıyısında bulunuyor. Nuh'un Gemisinin Cudi Dağında durduğunu ispat etmek üzere, surlar gemi şeklinde yapılmış. Nuh Nebi Camisi'nin 25 m batısındaki Tor Kapısı, Deşt Köprüsü'nün 25 m yakınındaki Deşt Kapısı, geminin küreklerini gösteriyor. Savaşlar nedeniyle zarar gören surlar Abbasi döneminden onarılarak Kuran-ı Kerim'in tamamı surlara yazılmış. Cizre'nin Çağlayan Köyündeki bir başka önemli kale Şah Kalesi adıyla da bilinen Çağlayan Kalesi. Cudi Dağının yamaçlarında bulunan kalede Asur Kralı Sanherib'e ait 6 adet kabartma heykel bulunmakla birlikte kral bu 6 farklı yerden Nuh'un Gemisinin durduğu yeri gösteriyor.
Silopi'nin Aktepe Köyündeki Said Bey Kalesi, 1800 yıllarında Bedirhan Bey zamanında yapılmış. İçinde bir köşk ve su sarnıcı bulunan kalenin etrafına çekilen Said Bey Kalesi Surları tahribata uğramış. Güçlükonak İlçesinde yer alan Finik Kalesi'nde, Asur ve Gudi'lere ait kabartma heykeller, su sarnıçları, kayadan oyulmuş evler, gizli su merdivenleri bulunuyor. Finik Surları'nın içerisinde ise kale, zindan, oturma evleri ve çeşitli bölümler mevcut.
Cizre'deki Kebeli bölgesinde bulunan Babil Kalesi, 1. Babil Devletinin başkenti konumundayken Babilli'ler savaşlardan dolayı bu kaledeki Marduk heykeli gibi birçok kalıcı eseri Babilonya'ya taşımışlar. Geriye kalanlar ise yurt dışına kaçırılmış ve Babil Kalesi de zaman içinde yakılıp yıkılmış. 3000 yıldır yağmalanan Babil Surları'nın ise günümüzde yalnızca surlarının temelleri kalmış.
Şırnak'ta tarihi değere sahip pek çok köprü bulunuyor: Bunların ilki olan ve üzerinde aslan, oğlak figürleri bulunan Akabin Köprüsü 1170 yılında inşa edilmiş. Cumhuriyet dönemi yapılan onarımlarda üç büyük kemer ve iki göze indirilmiş. İkinci en önemli köprü ise, ilk temelleri Guti'ler tarafından atılarak Cizre beyi Emir Muhammet tarafından onarılan Kasrik (Han Mahmut) Köprüsü. Bir 16. yy yapısı olan köprü Cizre'ye 15 km mesafede bulunuyor.
İdil'in merkezindeki Meryem Ana Kilisesi günümüzde faal olmayan bir Süryani Kilisesi. Yine İdil'de yer alan bir başka kilise ise Öğündük (Maryohanna) Kilisesi ve halen burada ibadet mümkün. Bunların dışında Şırnak'ta irili ufaklı pek çok kilise ve ibadet yeri bulunuyor. Tüm bunların dışında ören yerleri bakımından oldukça zengin olan Şırnak'ta Babil, Asur, Med, Guti, Selçuklu, Osmanlı, Rum, Arap, Emevi, Abbasi dönemlerine ait arkeolojik ve etnografik eserlerin bulunduğu, İsmail Ebul-iz El Cezeri Müzesi ise Cizre ilçe merkezinde.
Şırnak zengin tarihi ve kültürel kaynaklarının haricinde doğal güzellikleri ve sportif aktiviteler için önemli bir cazibe merkezi. Faraşin Yaylası, Cudi Dağı, Şahköy Çağlayanı, Herekol Dağı ve daha pek çok doğa harikasına sahip olan Şırnak'ta kış ve dağ sporları, Kızılsu, Habur ve Hezil Çayları üzerinde Kano-Rafting ve su sporları ile olta balıkçılığı yapabilir, zengin yaban hayatı ve özel florasını gözlemleyebilirsiniz.
Şırnak Yeme-İçme
Şırnak ve çevresinin mutfak kültürü hem çok zengin hem de çok lezzetli. Başlıca yöresel yemekleri ise şöyle: Kutlık, serbıdev, perde pilavı, kipe, hekeheşandi, şımşıpe, meyre (mehir), bırınzer, mahmılatık, fıreydin ve suryaz…
Şırnak'a Nasıl Gidilir
Şehir merkezine 65, Cizre'ye 20 km uzaklıkta bulunan Şerafettin Elçi Havalimanı'ndan haftanın her günü uçuşlar düzenleniyor.
Türkiye'nin her yerinde karayolu ile ulaşım mümkün olan Şırnak'ta E-24 karayolu ile Mardin, Siirt ve Hakkâri karayolu üzerinden kente ulaşılabiliyor. Şırnak, İstanbul'a 1663, Ankara'ya ise 1176 km mesafede bulunuyor. Şırnak'a en yakın demiryolu hattı olan Güney Kurtalan Ekspresi, Siirt'in Kurtalan ilçesinde bulunuyor. Trenler Ankara-Diyarbakır/Kurtalan-Ankara arasında pazartesi, çarşamba, perşembe, cuma, cumartesi günleri çalışıyor.
