Balat, tarihi dar sokakları, Rum mimarisine sahip şirin evleri, farklı dinleri ve kültürleri birleştiren kozmopolit yapısıyla İstanbul’un yaşlı ama yaşam dolu semtlerinden biri. Osmanlı zamanında Yahudilerin yerleşim yeri olarak bilinen bu tarihi semt, Balat ismini ise Blachernae Sarayına olan yakınlığından dolayı ‘Saray Kapısı’ anlamına gelen ‘Palation’ kelimesinden almış.
Bir dönem tarihi dokusunu kaybetme tehlikesi altında kalsa da yakın dönemde gerçekleşen dönüşüm ve düzenleme çalışmaları ile semte eski dokusu ve yapısı geri kazandırılmış. Bu süreçte evleri ve sokakları bakıma alınan Balat, kaybolan İstanbul ruhunu yeniden hissetmek isteyen seyahat severlerin kaçış noktalarından biri oluyor. Sokaklarında çocukların oynadığı, iki ev arasına gerilmiş iplere asılı çamaşırların kokusuna bürünmüş semtin her köşesi instagram fotoğrafçıları için tam bir cevher.
Balat Gezilecek Yerler
1. Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi
Dünya Ortodoks Hristiyan Kiliselerinin evrensel merkezi olarak kabul edilen Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, kısaca ‘Fener Patrikhanesi’ olarak biliniyor. Osmanlı zamanında İstanbul’u fetheden Fatih Sultan Mehmet’in ve Cumhuriyet dönemi hükümetlerinin Ortodokslara yönelik hoşgörülü yaklaşımının da etkisiyle gücünü ve varlığını günümüze dek sürdürebilen Patrikhane, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret ediliyor.
2. Aya Yorgi Kilisesi
Fener Rum Patrikhanesine ev sahipliği yapan Aya Yorgi Kilisesi’nin avlusunda kütüphane ve Aya Haralambos Ayazması da yer alıyor. Hazreti İsa’nın Kudüs’te kırbaçlandığına inanılan taşın da kutsal emanet olarak saklandığı bu
ibadethane Türkiye’nin en güzel 10 kilisesinden biri olarak biliniyor. 12’nci yüzyılda inşa edilen ve 1601 yılına kadar Kadınlar Manastırı olarak kullanılan kilise, daha sonra Ortodoks Rum Patrikhane Kilisesi olarak kullanılmaya başladı.
3. Fener Rum Erkek Lisesi
Mimarisi ve tarihi yapısıyla Fener’in en güzel binaları arasında gösterilen bu tarihi lise, İstanbul’un sayılı Rum eğitim kurumlarından biri. 1454 yılında kurulan okul, yapımında kullanılmak için Fransa’dan getirilen kırmızı tuğlalar sebebiyle ‘Kırmızı mektep’ olarak da anılıyor. Görkemli yapısı ve ortasında bulunan kalın kubbesiyle de dikkat çeken lise, ihtişamı yüzünden zaman zaman Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi ile karıştırılabiliyor.
4. Balat Meydanı
Son dönemde birbiri ardına açılan dükkanların ve kafelerin de etkisiyle daha da kalabalık bir semt olmaya başlayan Balat, etkileyici görünümü ile dün ve bugünü birleştiren bir buluşma noktası havası yaratıyor. İki üç katlı cumbalı evler ile çevrili olan Balat’a geldiğinizde, meydanda dolaşarak semtin muhteşem yapısını ve insanlarını yakından tanıma imkanı bulmak mümkün.
5. Sveti Stefan Kilisesi
İçerisinde altı büyük çan bulunan ve Bulgar Eksarhhanesine bağlı bir kilise. olan Sveti Stefan, Balat ve Fener semtleri arasında bulunuyor. Bu tarihi ibadethane, yaklaşık 500 ton demir kullanılarak inşa edildiği için halk arasında ‘Demir Kilise’ olarak da anılıyor. Prens Stefan Bogoridi’nin bağışladığı arazi üzerindeki ahşap yapının yıkılması ile yapılan ve 1898 yılında tamamlanan bu kilise, dünyadaki tek demir kilise olma unvanına da sahip.
6. Atik Mustafa Paşa Camii
Hazreti Cabir Camii olarak da bilinen bir Bizans kilisesi olan ve Osmanlı zamanında camiye dönüştürülen Atik Mustafa Paşa Camii, Roma döneminden bu yana Ayvansaray semtindeki varlığını koruyor. Gerçek isminin ne olduğu konusundaki tartışmaların hala devam ettiği Atik Mustafa Paşa Camii‘nin, tarihte önemli bir yere sahip olan Aya Tekla Kilisesi olması ihtimali üzerinde duruluyor.
7. Küçük Mustafa Paşa Hamamı
Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde Kara Mustafa Paşa tarafından yaptırılan ve bin 900 metrekare genişliği ile İstanbul’un en büyük hamamlarından biri olan Küçük Mustafa Paşa Hamamı, yenilenen yüzü ile ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor. 15. yüzyıldan bu yana hala ayakta olmasına rağmen hamam işlevini 1995’li yıllarda kaybeden bu tarihi yapı, günümüzde kültür ve sanat faaliyetlerine ev sahipliği yapan bir alan olarak kullanılıyor.
8. Fener Mahallesi
Dik yokuşlu sokaklarıyla ziyaretçilerini soluksuz bırakan Fener Mahallesi, eski ama rengarenk evleri ve sokaklarında oyun oynamak için koşuşturan çocuklarıyla görenleri kendine hayran bırakan bir yer. Haftasonları, ellerindeki fotoğraf makineleri ile Fener’in sokaklarını arşınlayan insanlarla dolup taşan bu güzel mahalle, konuklarını şehrin unutulan yapısına doğru bir yolculuğa çıkarıyor.
9. Ferruh Kethüda Camii
Eskiden mahkemelerin Ferruh Kethüda Camii avlusunda görülmesi nedeni ile Mahkemealtı adını alan cadde üzerinde bulunan bu tarihi camii, Mimar Sinan tarafından Sadrazam Semiz Ali Paşa’nın kahyası olan Ferruh Kethüda adına inşa edilmiş. Arka duvarında bir güneş saati de bulunan bu eser, Osmanlı döneminde Halvetiyye tarikatının Sünbüliye koluna ait bir tekke olarak da kullanıldığı için o dönemde Balat Tekkesi olarak da isimlendirilmiş.
Her biri ayrı bir tarihi ve yaşanmışlığı yansıtan muhteşem yapıları ile ziyaretçilerini ağırlayan Balat, İstanbul’un eskimeyen güzelliklerini üzerinde taşımaya devam ediyor.
Eğer Balat’a arabayla gittiyseniz, önce onu güzel bir yere park edin ve Balat sokaklarında yürümeye başlayın çünkü burasının tadını arabayla çıkaramazsınız. Özellikle pazar günleri, bölgeyi gezmeye gelenler sebebiyle oldukça kalabalık olan Balat’ın bol yokuşlu, dar ve merdivenli sokaklarında gezmek, sizi bambaşka dünyalara götürecek.
İstanbul dışından Balat’ı gezmek için otobüsle gelecekseniz o zaman ziyaret etmeniz gereken bir sonraki sayfa turna.com otobüs bileti sayfası olsun. En uygun otobüs biletleri için sefer arayıp, fiyatları karşılaştırabiliyorsunuz.
