Oraj; Cumulonimbus ve cumulus bulutlarının yarattığı, orta veya kuvvetli bir şekilde dikey hareket eden, ortalama 2 saat kadar süren ve gök gürültüsü, şimşek, yıldırım, kuvvetli yağmur, buzlanma, kuvvetli rüzgâr oluşumlarıyla kendini gösteren lokal fırtınalara denir.
Oraj Bulutu Uçaklar İçin Tehlikeli Midir?
Oraj, kısa süren bir hava olayı olsa da şiddeti ve etkileri oldukça kuvvetli olabilmektedir. Oraj bulutu içerisine giren uçak şiddetli sarsıntılara maruz kalır hatta yıldırım çarpması da meydana gelebilir. Bu durumlar oldukça riskli olduğundan havayolu firmalarının uçuşları belirlenirken, orajın olduğu yerlere özellikle dikkat edilir. Oraj bulutuna girilmesi durumunda yolcuların kabin memurlarının uyarıları doğrultusunda hareket etmesi oldukça önemlidir.
Oraj Nasıl Oluşur?
Genellikle cumulus bulutları, alçak basınç noktalarında sıcak hava, rüzgâr, nem gibi termik etkilerle gelişerek Cumulonimbus bulutlarını oluşturur. Bu bulut grubunun havada asılı kalması ve sabahtan akşama kadar gün ışığı alması sonucunda bulut içinde hava akışı ortaya çıkar ve (+)/(-) elektrik yükleri dolmaya başlar. Bulutun üst katmanları (+) yüklerle dolarken alt katmanları (-) yüklerle dolar. Bu da yükler arasında hava kanalı oluşmasına ve orajın meydana gelmesine neden olur. Oraj, gündüz de gece de oluşabilir ve özellikle yaz aylarında ya da mevsim geçişlerinde yaşanma sıklığı artar.
Orajın Oluşmasında Neler Etkilidir?
• Havadaki yüksek nem oranı
• Alçak basınç dolayısıyla yukarı yönlü hava hareketi
• Havanın ısınması
• Rüzgarların birleşmesi
• Arazinin yükselerek hava kütlesini zorlaması orajın oluşmasının nedenlerindendir.
Türkiye’de Olan Orajlar
Türkiye’de son yıllarda sıklıkla yaşanılan orajlar, özellikle Mayıs-Eylül aylarında gerçekleşmektedir. Bu aylar içerisinde en çok Haziran ayında oraj oluşmuş ve şiddetli doluyu da beraberinde getirmiştir. Genellikle akşamüstü saatlerinde meydana gelen oraj ülkemizde pek çok yerde su baskınlarına, ulaşımın aksamasına, birçok aracın ve evin hasar görmesine neden olmuştur.